اعتدال سیاسی و تدبیر عقلانی در سه‌گانة اورستیا اثر آیسخولوس: با تأملی بر مسألة آریوپاگوس

این مقاله تفسیری است تاریخی بر سه‌گانة اورستیا اثر آیسخولوس، که بر آن است تا ایدة سیاسی این سه‌گانه را با استمداد از روش مطابقت تاریخی اثر و تاریخ سیاسی یونان باستان تبیین کند. دستمایة این مقاله برای تحقق این هدف، تبیین موضع‌گیری اورستیا در برابر انحلال آریوپاگوس است. آریوپاگوس، نهادی قضایی بود که بر حُسن اجرای قوانین در آتن نظارت داشت و در پی سال‌ها مجادلات سیاسی الیگارشی و دموکراسی آتن، در 460 ق.م توسط دموکرات‌ها منحل شد. دلیل این اقدام این بود که این نهاد طی سالیان متمادی، از کارکرد نظارتی و دموکراتیک خود تهی شده و به اهرم اِعمال فشار اشراف علیه مردم مبدل شده بود. هدف این مقاله، تبیین موضع سیاسیِ آیسخولوس در برابر مجادلات سیاسی دموکراسی و الیگارشی آتن است. بنابه یافته‌های مقاله، آیسخولوس نه از دموکراسیِ افراطی جانبداری می‌کند و نه از الیگارشیِ ستیزه‌جو. بلکه وی خواستار استقرار شکلی از حکومت است که می‌توان آن را «حاکمیت قانون» نامید. فی‌الواقع آیسخولوس وفادار به قسمی عقلانیت و اعتدال سیاسی در برابر دو قسم از افراط سیاسی است. قسم نخست این افراط، پافشاری بر سنت و خون­خواهی است؛ و قسم دوم آن انحلال انقلابیِ نهادی قانونی است که فلسفة وجودی‌اش حاکمیت عقلانیت در عرصة سیاسی است.